معرفی انواع لنز دوربین عکاسی و کاربرد آن‌‌ها

عکاسی به‌عنوان هنری که لحظه‌ها را در قاب زمان ثبت می‌کند، ابزار‌های متنوعی را برای خلق تصاویر خیره‌کننده در اختیار هنرمندان قرار می‌دهد. در این میان، انواع لنز دوربین عکاسی نقش بی‌بدیلی در کیفیت و سبک تصاویر ایفا می‌کنند. هر لنز، با ویژگی‌های خاص خود، نه‌تنها دیدگاه عکاس را به تصویر می‌کشد، بلکه امکان ثبت جزئیاتی متفاوت و شگفت‌انگیز را فراهم می‌آورد. 

از لنز‌های پرایم با وضوح استثنایی گرفته تا لنز‌های زوم که انعطاف‌پذیری بالایی را ارائه می‌دهند، هر نوع لنز می‌تواند تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای عکاس خلق کند. در این مقاله، به معرفی انواع لنز‌های دوربین عکاسی و بررسی کاربرد‌های متنوع آن‌ها خواهیم پرداخت تا شما با دیدی گسترده‌تر بتوانید مناسب‌ترین انتخاب را برای نیاز‌ها و سبک عکاسی خود داشته باشید. در نتیجه اگر تصمیم دارید برای دوربین خود لنز خریداری کنید، پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این محتوا با ما در سینما کالا همراه باشید.

انواع مختلف لنز دوربین عکاسی

لنز دوربین عکاسی یکی از مهم‌ترین اجزای هر سیستم عکاسی است که تاثیر بسزایی بر کیفیت تصاویر و نوع عکاسی دارد. در‌واقع انواع مختلف لنزها با ویژگی‌ها و کاربردهای متنوع، به عکاسان این امکان را می‌دهند که با توجه به نیازهای خاص خود، بهترین انتخاب را داشته باشند. با شناخت انواع لنزها و ویژگی‌های آن‌ها، عکاسان می‌توانند به بهترین نحو از قابلیت‌های دوربین خود بهره‌برداری کنند و تصاویری خلاقانه و با کیفیت بالا ثبت نمایند. انواع مختلف لنز دوربین عکاسی به شرح زیر هستند:

لنزهای پرایم (Prime Lenses)

لنزهای پرایم، با طول کانونی ثابت خود، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای عکاسان حرفه‌ای شناخته می‌شوند. این نوع از لنز دوربین عکاسی در طیف گسترده‌ای از فواصل کانونی، از لنزهای 6 میلی‌متری فیش‌آی گرفته تا لنزهای 600 میلی‌متری تله‌فوتو، عرضه می‌شوند و هر کدام بسته به نیازهای خاص عکاسی، کارایی منحصربه‌فردی دارند. اگرچه در گذشته این باور وجود داشت که لنزهای پرایم از نظر وضوح تصویر عملکرد بهتری نسبت به لنزهای زوم دارند، اما پیشرفت‌های فناوری باعث شده است که کیفیت برخی لنزهای زوم به رقابت نزدیکی با لنزهای پرایم برسد.

یکی از مزایای برجسته لنزهای پرایم، ابعاد کوچک‌تر و وزن سبک‌تر آن‌ها در مقایسه با لنزهای زوم با کیفیت مشابه است. این ویژگی باعث می‌شود لنزهای پرایم گزینه‌ای مناسب برای عکاسانی باشند که به دنبال حمل آسان‌تر تجهیزات هستند. علاوه‌بر‌این، بسیاری از لنزهای پرایم قیمت کمتری نسبت به لنزهای زوم مشابه دارند، اگرچه مدل‌هایی با قیمت‌های بسیار بالا نیز در بازار موجود است. با این حال، محدودیت اصلی لنزهای پرایم در ثابت بودن فاصله کانونی آن‌هاست؛ برای تغییر کادر، عکاس باید موقعیت خود را تغییر دهد یا از لنز دیگری با فاصله کانونی متفاوت استفاده کند، که این مسئله می‌تواند هزینه‌ها و حجم تجهیزات را افزایش دهد.

لنزهای نرمال (Normal Lenses)

لنزهای نرمال، با فاصله کانونی معمولاً 50 میلی‌متر (در فرمت فول‌فریم 35 میلی‌متری)، به دلیل شبیه‌سازی میدان دید طبیعی چشم انسان، به یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌ها در دنیای عکاسی تبدیل شده‌اند. این لنزها تصویری را ارائه می‌دهند که از نظر زاویه دید و پرسپکتیو، نزدیک‌ترین شباهت را به تجربه بصری ما از جهان دارد. ویژگی طبیعی بودن میدان دید، آن‌ها را به ابزاری همه‌کاره برای عکاسی پرتره، مستند و حتی عکاسی خیابانی تبدیل کرده است.

از سوی دیگر، انواع  لنز دوربین عکاسی نرمال بر اساس طول قطر فریم فیلم یا حسگر تصویر طبقه‌بندی می‌شوند. در فرمت استاندارد 24×36 میلی‌متری، قطر تصویر تقریباً 43.3 میلی‌متر است، که محدوده فاصله کانونی بین 40 تا 55 میلی‌متر را به‌عنوان لنزهای نرمال تعریف می‌کند. این لنزها، علاوه‌بر ارائه میدان دید طبیعی، از اعوجاج‌های چشمگیر که در لنزهای واید شایع است، جلوگیری می‌کنند و به همین دلیل تصاویری ساده، شفاف و واقعی ایجاد می‌کنند.

استانداردسازی لنز 50 میلی‌متری به اسکار بارناک، طراح دوربین لایکا و یکی از بنیان‌گذاران عکاسی 35 میلی‌متری، بازمی‌گردد. انتخاب او برای استفاده از این فاصله کانونی، مسیر عکاسی مدرن را به‌طور بنیادین تغییر داد و لنز 50 میلی‌متری را به ابزاری مورد اعتماد برای عکاسان حرفه‌ای تبدیل کرد. این لنز، با تلفیقی از کیفیت بالا، میدان دید واقعی و کاربردهای چندمنظوره، همچنان یکی از ارکان اصلی کیت عکاسان در سبک‌های مختلف است.

لنزهای زوم (Zoom Lenses)

لنزهای زوم به دلیل فاصله کانونی متغیر، امکان تنظیم دقیق کادر تصویر را بدون نیاز به تغییر موقعیت فیزیکی عکاس فراهم می‌کنند. این لنزها در محدوده‌های متنوعی مانند 16-35 میلی‌متر برای عکاسی واید، 24-105 میلی‌متر برای زوم استاندارد، و 70-200 میلی‌متر برای تله‌فوتو عرضه می‌شوند. چنین گستره‌ای از فاصله‌های کانونی، عکاسان را قادر می‌سازد تا بدون حمل لنزهای متعدد، در سبک‌های مختلفی مانند عکاسی پرتره، منظره یا خیابانی به فعالیت بپردازند.

از دیگر مزایای برجسته لنزهای زوم، امکان سازگاری با شرایط نوری و فضایی مختلف است. برای مثال، لنزهای 24-70 میلی‌متر با دیافراگم f2.8 در نور کم عملکرد بهتری ارائه می‌دهند، در حالی که مدل‌های 24-105 میلی‌متر با دیافراگم f4 گستره بیشتری را پوشش می‌دهند. این ترکیب از انعطاف و کارایی، لنزهای زوم را به انتخابی ایده‌آل برای عکاسانی تبدیل کرده است که نیاز به تغییر سریع و متنوع کادر‌بندی دارند.

بررسی لنزهای کیت (Kit Lenses)

لنزهای کیت، که به‌طور معمول به‌همراه دوربین‌های سطح مبتدی عرضه می‌گردند، به‌عنوان گزینه‌ای ایده‌آل برای آغاز مسیر عکاسی شناخته می‌شوند. این لنزها معمولاً در محدوده زوم 18-55 میلی‌متر قرار دارند که دامنه‌ای از کادرهای واید تا نرمال و تله‌فوتو را پوشش می‌دهند. چنین طراحی‌ای به عکاس این امکان را می‌دهد تا در حین یادگیری اصول عکاسی، به راحتی از انواع نماها و فواصل کانونی استفاده کند. با این حال، یکی از ویژگی‌های اصلی این لنزها، قیمت پایین آن‌ها است که در مقایسه با سایر لنزها، یک گزینه مقرون به‌صرفه به شمار می‌رود.

این لنزها معمولاً از مواد ارزان‌تری ساخته می‌شوند و به همین دلیل از نظر کیفیت ساخت و عملکرد، در سطح پایین‌تری قرار دارند. از دیگر ویژگی‌های آن‌ها می‌توان به دیافراگم متغیر اشاره کرد که در آن، بیشترین اندازه دیافراگم در فاصله کانونی واید از بزرگ‌ترین مقدار ممکن برخوردار است، اما در فاصله‌های تله‌فوتو این مقدار کاهش می‌یابد. با وجود این محدودیت‌ها، لنزهای کیت همچنان انتخابی منطقی برای عکاسان مبتدی، که نیاز به یک لنز با کاربری چند‌منظوره در سفر یا موقعیت‌های مختلف وجود دارند، به شمار می‌رود. این لنزها برای افرادی که به دنبال یک ابزار ساده و در عین حال کاربردی برای شروع عکاسی هستند، انتخابی مناسب و اقتصادی است.

بررسی لنزهای سوپرزوم (Superzoom Lenses)

لنزهای سوپرزوم دوربین عکاسی به دلیل قابلیت‌های برجسته‌ای که در تغییر فاصله کانونی ارائه می‌دهند، محبوب ویژه‌ای دارند. فاصله کانونی انواع لنز دوربین عکاسی سوپرزوم  معمولاً از حدود 24 میلی‌متر تا 200 میلی‌متر و حتی بیشتر متغیر هستند. این دامنه وسیع از فواصل کانونی، انعطاف‌پذیری بسیار خوبی برای عکاس فراهم می‌آورد، به‌ویژه در مواقعی که نیاز به تغییر سریع زاویه دید یا فاصله از سوژه وجود داشته باشد. با این حال، در مقایسه با لنزهای زوم استاندارد، لنزهای سوپرزوم معمولاً از نظر کیفیت تصویر کمی ضعیف‌تر عمل می‌کنند، به‌ویژه در گوشه‌های تصویر که ممکن است وضوح آن‌ها کاهش یابد. 

اگرچه این محدودیت‌ها وجود دارد، اما بسیاری از عکاسان برای مصارف عمومی مانند اشتراک‌گذاری عکس‌ها در شبکه‌های اجتماعی، کیفیت ارائه‌شده توسط این لنزها را مناسب می‌دانند. این نوع لنزها در دوربین‌های بریج و کامپکت نیز با زوم‌های قدرتمند به کار می‌روند و برای کاربران غیرحرفه‌ای که به دنبال راحتی و کاربردی بودن هستند، انتخاب مناسبی محسوب می‌شوند.

لنزهای زاویه باز (Wide-Angle Lenses)

لنزهای زاویه باز، به دلیل قابلیت گنجاندن بخش‌های زیادی از محیط در یک کادر، ابزارهای حیاتی در عکاسی به شمار می‌روند. این لنزها به عکاس این امکان را می‌دهند که مناظری وسیع یا فضاهای محدود را به شکلی شفاف و با جزئیات زیاد به تصویر بکشند. در عکاسی معماری، به‌ویژه در فضاهای داخلی، این نوع لنزها به وضوح بیشتری از سوژه‌ها می‌پردازند و می‌توانند محیط‌های کوچک را بزرگتر و وسیع‌تر از آنچه که هستند، نشان دهند.

یکی از ویژگی‌های بارز لنزهای زاویه باز، قابلیت ایجاد عمق میدان گسترده است. این بدان معناست که از نزدیک‌ترین نقطه تا دورترین فاصله‌ها، همه اجزا به‌صورت واضح و شفاف در تصویر ظاهر می‌شوند. در مقایسه با لنزهای استاندارد، که معمولاً تنها یک بخش از تصویر را به‌صورت واضح نشان می‌دهند، لنزهای زاویه باز می‌توانند تصویری با وضوح بیشتر و جزئیات دقیق‌تری ارائه دهند. این ویژگی برای عکاسان منظره یا حتی عکاسی شهری بسیار کاربردی است، زیرا به‌راحتی می‌توانند از کادرهای وسیع و که جزئیات زیادی دارند بهره‌برداری کنند.

از سوی دیگر، لنز دوربین عکاسی با زاویه باز نه تنها فضاهای وسیع‌تر را در کادر می‌گنجاند، بلکه می‌تواند در ترکیب‌بندی تصاویر نیز نقش مؤثری ایفا کند. یکی از ویژگی‌های جالب این لنزها، بزرگ‌تر کردن اجزای نزدیک به دوربین است که به‌خصوص در عکاسی از چشم‌اندازها یا تصاویری با عناصر قوی در پیش‌زمینه می‌تواند تأثیر زیادی بگذارد. این ویژگی به عکاسان کمک می‌کند تا تصاویری منحصر‌به‌فرد و چشم‌نواز خلق کنند که در آن عناصر جلو و پس‌زمینه به‌طور هنرمندانه‌ای با هم ترکیب شده‌اند.

لنزهای فوق عریض (Ultra Wide-Angle Lenses)

لنزهای فوق عریض از جمله ابزارهای عکاسی پیشرفته‌ای هستند که به عکاسان این امکان را می‌دهند تا تصاویری با زاویه دید وسیع‌تر از آنچه که معمولاً با لنزهای زاویه باز قابل ثبت است، به تصویر بکشند. این لنزها معمولاً دارای فاصله کانونی کمتر از 24 میلی‌متر برای دوربین‌های فول فریم هستند و به‌خصوص در عکاسی از مناظر طبیعی یا فضاهای معماری مورد استفاده قرار می‌گیرند. ویژگی بارز این لنزها، توانایی ثبت تصاویر با جزئیات زیاد از فضاهای وسیع بدون نیاز به جابه‌جایی زیاد دوربین است. به این ترتیب، لنزهای فوق عریض امکان به تصویر کشیدن ابعاد عظیم فضاها و مناظر را به‌طور کاملاً واضح و با کیفیت بالا فراهم می‌آورند. در این دسته از لنزها، دو نوع اصلی اعوجاج (رکتلینئر و کرویلینئر) وجود دارد.

لنز دوربین عکاسی رکتلینئر، که خط‌ها را به صورت مستقیم در تصویر بازنمایی می‌کنند، بیشتر در عکاسی منظره و معماری کاربرد دارند زیرا موجب حفظ جزئیات و دقت تصویر می‌شوند. از سوی دیگر، لنزهای کرویلینئر، که در آن خطوط صاف به صورت منحنی ظاهر می‌شوند، تأثیرات خاصی به تصاویر می‌دهند که در برخی ژانرهای عکاسی، به ویژه در عکاسی هنری، می‌توانند جذاب و تاثیرگذار باشند. یکی از پیشرفته‌ترین نمونه‌های لنز رکتلینئر، لنز Laowa 9mm f/5.6 است که در سال 2020 معرفی شد و به عنوان وسیع‌ترین لنز رکتلینئر برای دوربین‌های فول فریم شناخته می‌شود. این نوع لنزها به عکاسان این امکان را می‌دهند که تصاویری با دقت و وضوح بسیار بالا از فضاهای وسیع و پیچیده به ثبت رسانده و جزئیات دقیقی از محیط را در قاب خود گنجانده کنند.

لنز تله فوتو (Telephoto Lenses)

لنز دوربین عکاسی تله فوتو برای عکاسی از حیات وحش، ورزش، پرتره‌ها و همچنین عکاسی از سوژه‌هایی که فاصله زیادی با آن‌ها دارید یا ترجیح می‌دهید از آن‌ها فاصله بگیرید، ایده‌آل هستند. این لنزها به عکاس این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به نزدیکی فیزیکی به سوژه، تصاویری دقیق و پر جزئیات ثبت کند. معمولا دامنه‌های معمول لنزهای تله فوتو زوم از 70-200 میلی‌متر، 100-400 میلی‌متر تا 150-600 میلی‌متر متغیر است که بسته به نیاز عکاس، هرکدام مزایای خاص خود را دارند.

برای عکاسان پرتره، لنزهایی با فاصله کانونی 70-200 میلی‌متر بسیار محبوب هستند؛ چرا که بدون فشار آوردن به سوژه، می‌توانند نزدیک شوند و تصاویری با عمق میدان کم و پس‌زمینه‌ای مات خلق کنند. در همین حال، برای عکاسی از مناظر یا حیات وحش، انتخاب‌هایی مانند 100-400 میلی‌متر یا 150-600 میلی‌متر ممکن است کاربردی‌تر باشند؛ چرا که این لنزها قادر به زوم در فاصله‌های طولانی‌تری هستند.

لنزهای سوپر تله فوتو (Super-Telephoto Lenses)

هنگامی که به عکاسی از سوژه‌های بسیار دور از دسترس نیاز دارید، لنزهای سوپر تله فوتو بهترین گزینه خواهند بود. این لنزها که معمولا دارای فاصله کانونی بیش از 300 میلی‌متر هستند، برای عکاسی از پرندگان، حیات وحش یا حتی عکاسی از ماه و سایر اجسام آسمانی مناسب‌اند. 

لنزهای سوپر تله فوتو به عکاسان این امکان را می‌دهند که جزئیات دقیق را از فواصل بسیار دور ثبت کنند. این لنزها معمولا در ابعاد بزرگی طراحی می‌شوند و وزن زیادی دارند، به همین دلیل کار با آن‌ها نیاز به دقت و مهارت خاصی دارد. اگر هدف شما عکاسی از سوژه‌های دور و بی‌‌حرکت است، انواع لنز عکاسی سوپر تله فوتو ابزار بسیار خوبی هستند، اما برای سوژه‌های متحرک، نیاز به دقت در تنظیمات شاتر و فوکوس دارید.

تله کانورترها (Teleconverters)

برای کسانی که به دنبال دستیابی به فواصل کانونی طولانی‌تری هستند، تله کانورترها به عنوان یک گزینه مقرون به‌صرفه مطرح می‌شوند. این ابزارهای جانبی که به لنز تله فوتو متصل می‌شوند، توانایی افزایش فاصله کانونی لنز را دارند. به طور معمول، تله کانورترها در نسخه‌های 1.4X ، 2X و X2.8 ارائه می‌شوند که می‌توانند فاصله کانونی لنز را به ترتیب به 1.4، 2 و 2.8 برابر افزایش دهند. به عنوان مثال، با افزودن یک تله کانورتر 2X به لنز 400 میلی‌متر، فاصله کانونی آن به 800 میلی‌متر افزایش می‌یابد. این ابزارها گزینه‌ای مناسب برای عکاسان حرفه‌ای هستند که نیاز به رسیدن به فاصله‌های بیشتر دارند، اما از نظر نوری ممکن است کمی افت کیفیت را تجربه کنند، به ویژه در شرایط نوری ضعیف امکان تجربه افت کیفیت بیشتر هم می‌شود.

لنزهای ماکرو (Macro Lenses)

لنز دوربین عکاسی ماکرو برای عکاسی از سوژه‌های کوچک و نزدیک طراحی شده‌اند. این نوع لنز دوربین عکاسی به شما اجازه می‌دهند تا جزئیات بسیار ریز مانند پرهای یک پروانه، دانه‌های گرده روی گل‌ها، یا حتی جزییات ریز یک قطعه جواهر را به صورت دقیق و واضح ثبت کنید. نکته جالب در مورد لنزهای ماکرو این است که معمولاً به شما این امکان را می‌دهند که تصاویر با بزرگ‌نمایی واقعی (۱:۱) از سوژه‌های خود بگیرید. این نوع لنزها در انواع مختلفی از جمله لنزهای 14 میلی‌متر فوق عریض تا 100 میلی‌متر و بیشتر عرضه می‌شوند. برای عکاسان تازه‌کار در دنیای ماکرو، لنزهای بلندتر می‌توانند گزینه بهتری باشند، زیرا به شما این امکان را می‌دهند که از سوژه‌های خود بدون مزاحمت فاصله بگیرید و نور بیشتری را در محیط به کار بگیرید.

لنزهای رکتیلینر (Rectilinear Lenses)

لنز دوربین عکاسی رکتیلینر به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هرگونه انحراف باریکی یا کشیدگی خطوط در تصویر را اصلاح می‌کنند. این لنزها به ویژه برای عکاسی معماری یا عکاسی از مناظری که خطوط عمودی و افقی از اهمیت بالایی برخوردارند، مناسب هستند. بیشتر لنزهای دوربین‌های موجود در بازار درواقع لنزهای رکتیلینر هستند؛ چرا که این نوع لنزها توانایی حفظ خطوط راست و بدون انحراف را دارند. در نتیجه، اگر قصد دارید تصاویری دقیق و بدون اختلال در هندسه تصویر بگیرید، انتخاب یک لنز رکتیلینر می‌تواند گزینه‌ای بسیار مناسب باشد.

لنزهای فیش‌آی (Fisheye Lenses)

لنز دوربین عکاسی فیش‌آی، یا همان لنزهای کروی، به طور عمدی تصویر را به گونه‌ای تحریف می‌کنند که خطوط صاف و مستقیم به صورت منحنی نمایان شوند. این نوع لنز دوربین عکاسی که به طور عمده برای عکاسی از مناظر وسیع و یا ایجاد افکت‌های خاص در تصاویر استفاده می‌شوند، دارای زاویه دید بسیار وسیع‌تری نسبت به سایر لنزها هستند. این لنزها می‌توانند تصاویری خلق کنند که به نظر می‌رسد گوی شکل هستند و معمولاً برای عکاسی خلاقانه یا هنری بسیار مناسب‌اند. این نوع لنزها برای عکاسان جویای تجربه‌های جدید و متفاوت بسیار جذاب خواهد بود.

لنزهای شیفت-تیلت (Tilt-Shift Lenses)

لنز دوربین عکاسی شیفت-تیلت به عکاسان این امکان را می‌دهند که با تغییر زاویه و شیفت موقعیت لنز نسبت به حسگر دوربین، تصاویری با تغییر عمق میدان و اصلاح خطوط پرسپکتیو ایجاد کنند. این لنزها بیشتر در عکاسی معماری استفاده می‌شوند، چون به عکاس این امکان را می‌دهند تا خطوط عمودی ساختمان‌ها را که در اثر استفاده از لنزهای معمولی به صورت مایل و واژه‌نمایی می‌شوند، صاف و درست ثبت کنند. علاوه بر این، لنزهای شیفت-تایلت به عکاسان اجازه می‌دهند تا عمق میدان را به صورت دقیق کنترل کنند، که این امر می‌تواند در خلق تصاویری با اثرات خاص بسیار مفید باشد.

نتیجه گیری

انتخاب لنز دوربین عکاسی نه تنها بستگی به نوع سبک و نیازهای عکاس دارد، بلکه تأثیر قابل توجهی بر کیفیت و زیبایی تصاویر ثبت‌شده خواهد داشت. لنزهای پرایم، با ویژگی‌هایی چون وضوح بالا و ابعاد کوچک، گزینه‌ای مناسب برای عکاسان حرفه‌ای هستند، در حالی که لنزهای زوم به دلیل انعطاف‌پذیری در تغییر کادر و فاصله کانونی، برای کسانی که نیاز به سازگاری سریع با شرایط مختلف دارند، ایده‌آل محسوب می‌شوند. 

از سوی دیگر، لنزهای زاویه باز و فوق عریض با توانایی ثبت مناظری وسیع، نقش مهمی در عکاسی معماری و منظره ایفا می‌کنند. در مجموع، آشنایی با انواع لنزها و کاربردهای آن‌ها به عکاسان این امکان را می‌دهد تا انتخابی هوشمندانه و متناسب با نیازهای خود داشته باشند. در نهایت، اگر در هنگام انتخاب و خرید لنز دوربین عکاسی با تردید مواجه شدید، پیشنهاد می شود با مشاوران ما در سینما کالا ارتباط برقرار کنید.

سوالات متداول