نور کلیدی چیست؟

نورپردازی عنصر کلیدی در ایجاد حال و هوای هر فیلم است. این نور می‌تواند تفاوتی بین یک صحنه شاد و سرزنده و یک صحنه مرموز و هشداردهنده ایجاد کند. یکی از مهم‌ترین نورها در هر تنظیم نوری، نور کلیدی است. نور کلیدی تاثیر زیادی بر ظاهر و احساس یک شات دارد. بیایید به‌طور عمیق به تکنیک‌هایی که فیلم‌برداران با نور کلیدی برای دستیابی به جلوه‌های بصری منحصر به فرد و خلق دنیای جذاب استفاده می‌کنند، بپردازیم.

تعریف نور کلیدی

اگرچه درک نورهای دیگر مانند نور پرکننده و نورهای عملی نیز مهم است، اما تعریف نور کلیدی، بنیادی‌ترین اصطلاح نورپردازی است که یک فیلم‌بردار باید بداند.

قبل از اینکه به تعریف تأثیرات مختلف نورپردازی بپردازیم، مهم است که ابتدا نور کلیدی را تعریف کنیم. این نور می‌تواند در هر تنظیم نوری وجود داشته باشد، صرف‌نظر از اینکه صحنه چقدر روشن یا تاریک است و یا کجا فیلم‌برداری می‌شود. درک صحیح از تعریف نور کلیدی پیش‌نیاز لازم برای دستکاری نور به منظور ایجاد حال و هوای مختلف است.

نور کلیدی چیست؟

نور کلیدی منبع اصلی نور برای صحنه شماست. شدت، رنگ و زاویه نور کلیدی، عامل تعیین‌کننده‌ای در طراحی نورپردازی یک فیلم‌بردار است. نور کلیدی معمولاً در مقابل سوژه، در یک زاویه قرار می‌گیرد و بنابراین یک بخش از سوژه را روشن می‌کند. اینکه آیا صحنه از نورپردازی کم‌کی، میان‌کی یا های‌کی استفاده می‌کند به استفاده از نورهای پرکننده بستگی دارد که طرف سایه‌دار سوژه یا طرفی که توسط نور کلیدی روشن نشده را نمایان می‌کند.

روش‌های دستکاری نور کلیدی:

• تولید نور پراکنده: نور را پراکنده کنید تا نور ملایم‌تری ایجاد شود.
• تاباندن نور به دیوار یا صفحه انعکاس: نور را به دیوار یا صفحه انعکاس بتابانید تا پخش نوری نرم‌تر ایجاد کنید.
• حرکت دادن نور: با فاصله دادن نور از سوژه، سایه‌های تندتری ایجاد خواهید کرد.
• تنظیم زاویه نور: زاویه نور را تغییر دهید تا ظاهری متفاوت به دست آورید.

هدف نور کلیدی چیست؟

نور کلیدی به عنوان منبع اصلی نوردهی برای یک فیلم‌بردار عمل می‌کند. نور کلیدی در عکاسی بسیار حیاتی است تا به درستی شکل‌ها، ابعاد و فرم‌های سوژه و فضایی که روی صفحه نمایش ظاهر می‌شود را روشن و مشخص کند.

نحوه‌ای که یک فیلم‌بردار تصمیم می‌گیرد این نور اصلی را دستکاری یا مکمل کند، حال و هوای کلی یک تصویر را تعیین می‌کند.

در عکاسی با نور کلیدی، تکنیک‌های مختلفی وجود دارد که فیلم‌برداران برای دستیابی به ظواهر مختلف استفاده می‌کنند. معمولاً از نور کلیدی در تنظیم نور سه‌نقطه‌ای برای ایجاد نمای سینمایی استفاده می‌شود.

تنظیم نور سه‌نقطه‌ای

تنظیم نور سه‌نقطه‌ای یکی از بنیادی‌ترین تکنیک‌های نورپردازی است که باید یاد گرفته شود. این روش از عکاسی نور کلیدی در ارتباط با نور پرکننده و نور پشت‌سری استفاده می‌کند. درک ارتباط بین این سه نور و نحوه تنظیم آن‌ها به شما این امکان را می‌دهد که حالات مختلفی ایجاد کنید.

با این حال، تنظیم نور سه‌نقطه‌ای تنها تنظیمی نیست که فیلم‌برداران ممکن است از آن استفاده کنند. علاوه بر عناصر بنیادی تنظیم نور سه‌نقطه‌ای که در ویدیو پوشش داده شده است، بهترین فیلم‌برداران اجزای دیگری را برای دستیابی به اثرات مختلف دستکاری می‌کنند.

برخی از این اجزا که می‌توان آن‌ها را تنظیم کرد شامل دمای رنگ نور، زاویه نور، فاصله نور از سوژه، پراکندگی نور یا قدرت نور در یک تنظیم است.

چه نوع سبک‌های نوری از تنظیم این عناصر ایجاد می‌شود؟ در ادامه چند سبک بنیادی که در سینما وجود دارد را تجزیه و تحلیل می‌کنیم.

نورپردازی برای درام و تریلرها

نور کم (Low-key lighting)

نور کم بر اساس سایه‌های شدید و کنتراست بالا است، که به‌عنوان نور chiaroscuro نیز شناخته می‌شود. در این تنظیم، سایه‌ها و سیاهی‌های عمیق بیشتر از نیم‌تُن‌ها و انتقالات بین های‌لایت‌ها و سایه‌ها وجود دارند و این انتقالات به‌شدت تند و ناگهانی هستند.

مثال عالی از این نوع نورپردازی را می‌توان در فیلم (No Country for Old Men) مشاهده کرد. فیلمنامه این فیلم دراماتیک و پرتنش است که باید از طریق سینماتوگرافی آن به‌خوبی منتقل می‌شد.

توجه کنید که چقدر از کادر فیلم از تون‌های تیره و سایه‌ها تشکیل شده است. همچنین، کنتراست بالا یکی از ویژگی‌های کلیدی نور کم است.

در یک تنظیم نور کم، معمولاً سینماتوگرافر از نور پرکننده بسیار کم یا اصلاً استفاده نمی‌کند. اگر نور پرکننده برای ایجاد عمق و ابعاد بیشتر استفاده شود، نسبت نور کلیدی به نور پرکننده معمولاً حدود ۸:۱ به نفع نور کلیدی است. این موضوع منجر به ایجاد نور سخت و سایه‌های تند می‌شود.

اثر کلی تنظیم نور کم بر حالت یک صحنه بسیار تأثیرگذار است. این نوع نورپردازی معمولاً در فیلم‌های هیجان‌انگیز، ترسناک یا درام‌های تاریک که لحن جدی‌تری دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی دیگر از سبک‌هایی که می‌توان از نور کم در آن استفاده کرد، نورپردازی رمبراند است، جایی که از نور پرکننده به حداقل استفاده می‌شود تا کنتراست بر روی چهره حفظ شود.

عکاسی با نور کلیدی برای کمدی‌ها

نور زیاد

در سوی دیگر طیف نورپردازی، نور زیاد در فیلم وجود دارد. این نوع نورپردازی نسبت به نور کم، نور ملایم‌تری و روشن‌تری دارد. در اینجا سایه‌ها حداقل و کنتراست کمتر است و هایلایت‌ها بیشترند.

به عنوان مثال، این نمایی از فیلم 500 Days of Summer را در نظر بگیرید. این قاب روشن و پر از هایلایت است و تقریباً هیچ سایه یا کنتراستی ندارد.

نسبت نور کلیدی به نور پرکننده در این تنظیم تقریباً برابر است و به نسبت ۱:۱ نزدیک می‌شود. این نسبت تقریباً تمام سایه‌ها را از بین می‌برد.

نور کلیدی در این تنظیم معمولاً به‌صورت پخش‌شده (دیفوز) استفاده می‌شود تا امکان توزیع وسیع‌تر نور و سبک نورپردازی نرم‌تری فراهم شود. نور زیاد (high-key) در فیلم‌ها برای ایجاد حال و هوای شاد، خوش‌بینانه و upbeat به‌کار می‌رود که معمولاً در کمدی‌ها، سریال‌های کمدی یا رمانتیک‌کمدی‌ها دیده می‌شود.

هر دو نوع نورپردازی کم‌نور (low-key) و نور زیاد (high-key) با کنتراست یا عدم کنتراست ایجاد شده در یک نما از طریق استفاده از نور پرکننده و نور کلیدی تعریف می‌شوند. با این حال، هر فیلم‌سازی باید منبع نور کلیدی خود را تعیین کند.

تنظیم نور کلیدی بدون تجهیزات

نور کلیدی طبیعی

حتی فیلم‌سازانی که از بهترین کیت‌های نورپردازی ویدیویی بی‌بهره‌اند، به یکی از قوی‌ترین منابع نور کلیدی در جهان دسترسی دارند: خورشید. نور کلیدی طبیعی در فیلم از منابع نوری طبیعی به‌عنوان نور کلیدی صحنه استفاده می‌کند. عکاسی نور کلیدی برای فضاهای خارجی اغلب از خورشید به‌عنوان منبع نور استفاده می‌کند.

خورشید به‌طور واقعی بزرگ‌ترین منبع نوری است که یک فیلم‌بردار می‌تواند از آن استفاده کند و این امکان را به فیلم‌سازان می‌دهد تا با حداقل یا بدون تجهیزات نورپردازی، نماهای سینمایی ایجاد کنند. نور طبیعی همچنین جزء کلیدی در فیلم‌برداری هر گونه نمای خارجی در طول روز است.

با این حال، استفاده از خورشید به‌عنوان نور کلیدی طبیعی معایبی نیز دارد. خورشید ممکن است به‌ویژه هنگام فیلم‌برداری در میانه روز یا نزدیک به ظهر، به نماهای بیش از حد روشن منجر شود. کیفیت نور خورشید نیز ممکن است به دلیل وابستگی به وضعیت آب و هوا، ناپایدار باشد. چند تکنیک وجود دارد که می‌تواند به فیلم‌برداران در استفاده از خورشید به‌عنوان نور کلیدی کمک کند.

موثرترین تکنیک، فیلم‌برداری در چهار ساعت اول صبح یا آخرین ساعت نور روز است که به آن ساعت طلایی (golden hour) نیز گفته می‌شود. فیلم‌برداری در ساعت طلایی امکان ایجاد نوری نرم‌تر و پراکنده‌تر را فراهم می‌کند که از خورشید به‌عنوان نور کلیدی استفاده می‌کند. فیلم‌برداران معمولاً از این روش برای نورپردازی طبیعی سینمایی، سیلوئت‌ها یا تابش‌های لنز استفاده می‌کنند.

گاهی اوقات فیلم‌برداران از نوردهی معکوس (reverse key lighting) با نور طبیعی استفاده می‌کنند، به‌طوری‌که خورشید پایین در پشت سوژه‌ها قرار می‌گیرد و با استفاده از باند (bounce)، بازتابنده (reflector) یا نور اضافی، جلوی سوژه‌ها را روشن می‌کنند. این کار امکان گنجاندن جزئی از درخشش خورشید در کادر را فراهم می‌کند در حالی که هنوز سوژه‌ها به‌طور صحیح نوردهی می‌شوند. این تکنیک همچنین به فیلم‌برداران کمک می‌کند تا تابش‌های لنز را در یک نما به ثبت برسانند. یک مثال عالی از این تکنیک را می‌توان در فیلم Ford v Ferrari مشاهده کرد.

اگرچه کیفیت نور در این زمان امکان ایجاد نماهای سینمایی‌تر را فراهم می‌کند، اما محدودیت‌های زمانی برای فیلم‌برداری در ساعت طلایی می‌تواند آن را به منبع نوری ناکارآمدی تبدیل کند.

تکنیک دیگری که فیلم‌برداران برای استفاده از خورشید به عنوان منبع نور طبیعی به کار می‌برند، منتظر ماندن برای هوای ابری است. ابرهای آسمان ابری نور خورشید را پخش می‌کنند و به ایجاد سبک نوری نرم‌تر کمک می‌کنند.

اگرچه کیفیت نور در هوای ابری نرم‌تر است، اما بسته به پوشش ابری نیز می‌تواند نامنظم باشد. همان‌طور که دیکینز می‌گوید، اغلب به شانس و آمادگی بستگی دارد.

نور طبیعی معمولاً به کمترین تجهیزات نورپردازی نیاز دارد و عنصر کلیدی در فیلم‌برداری از صحنه‌های خارجی است. با این حال، این نور نیز غیرقابل اعتمادترین و نامنظم‌ترین منبع نوری است زیرا به الگوهای آب و هوا و طبیعت وابسته است. برای حل این مشکل، فیلم‌برداران از نورپردازی برانگیخته (motivated lighting) استفاده می‌کنند.

نورپردازی کنترل شده

نورپردازی Motivated

نورپردازی motivated در فیلم از یک تنظیم نور کنترل‌شده استفاده می‌کند تا منابع نوری طبیعی را تقویت یا شبیه‌سازی کند. برای هر فیلم‌بردار یا گافر، مهم است که در هر صحنه انگیزه نور را مشخص کند.

این انگیزه می‌تواند نور خورشید از طریق یک پنجره، نور یک منبع عملی مانند لامپ یا حتی نور شمع باشد.

زمانی که یک نور motivated نباشد و تنها به‌منظور روشن کردن یک سوژه عمل کند، می‌تواند برای تماشاگر حواس‌پرت‌کننده و غیرسینمایی به نظر برسد. نورپردازی motivated به یک شات این امکان را می‌دهد که از نظر بصری برای تماشاگران منطقی باشد و به تجربه‌ای فراگیرتر در فیلم کمک کند.

صرف‌نظر از نوع سبک نورپردازی که انتخاب می‌کنید، همیشه مهم است که کاربرد اساسی نور کلیدی را درک کنید. چه تجهیزات نورپردازی گسترده‌ای داشته باشید، چه تنها با نورهای عملی کار کنید یا حتی فقط از نور طبیعی استفاده کنید، به بیرون بروید و این تکنیک‌ها را امتحان کنید.